نماد شمع و پروانه در فرهنگ‌های مختلف، به ویژه در ادبیات فارسی، نمادی از عشق، فداکاری و اشتیاق است. پروانه به عنوان عاشق و شمع به عنوان معشوق در نظر گرفته می‌شود. این نماد بیانگر عشق بی‌قید و شرط و فداکاری در راه معشوق است، به طوری که پروانه با وجود آگاهی از سوختن، به سوی شمع پرواز می‌کند و در نهایت فدا می‌شود.